Çölyak hastalığı bazı kişilerde uzun yıllar belirti göstermeyebilir. Bazılarındaki belirtiler ise hafif bir şekilde seyredebilir. Bu nedenle çölyak hastalığı belirtileri nelerdir konusunda detaylı bilgilere ulaşmak gerekiyor. Bebeklerde, çocuklarda ve yetişkinlerde farklı belirtilerle ortaya çıkan çölyak hastalığının tedavisinde ise ömür boyu diyet uygulamasına başvurulmaktadır. Bilinen başka da bir tedavisi maalesef yoktur.
[sp-related style=”light” id=”129″]
Bebeklerde Çölyak Hastalığı Belirtileri
Bebeklerdeki çölyak belirtileri hafif olarak seyredebilmektedir. Eğer bebeklerde çölyak belirtileri hafif düzeyde devam ediyorsa, hastalığın teşhisinin tam olarak konulması uzun zaman alabilir. Bu süreçte protein, mineral, vitamin, yağ seviyesi ve karbonhidrat seviyelerinin ölçülmesi amacıyla bazı testler yapılarak teşhis konulmaya çalışılmaktadır. Bebeklerde çölyak hastalığı belirtileri nelerdir sorusuyla ilgili olarak öncelikle kronik ishal görülebilir. Anne ve babalar dışkının renk olarak soluklaştığını ve normalden çok daha güçlü bir kokuda olduğunu anlayabilir. Bazı durumlarda dışkıda yağ varmış gibi bir durumla da karşılaşılabilir. Bebeklerde kabızlık dışında kronik kabızlık süreci de çölyak belirtisi olabilmektedir.
Bebeklerde çölyak belirtileri konusunda davranışsal belirtiler de ortaya çıkabilir. Herhangi bir nedene bağlı olmaksızın bebekler aniden rahatsız ve huysuz tavırlar sergileyebilir. Bu süreçte mide bulantısı ve karın ağrıları bebeği sürekli rahatsız etmektedir. Ayrıca normalden daha çok ağlayan bebeklerde çölyak teşhisi konulabilmesi için mutlaka test yaptırılmalıdır.
Yine bebeklerdeki çölyak belirtilerine bakıldığında kilo kaybının da önemli olduğu bilinmektedir. Çünkü çölyak ile beraber besinler vücutta yeteri kadar işlenemez. Ayrıca gıdalarla beraber alınan mineral ve vitaminler vücutta emilemediği için kilo kaybına neden olabilir. Kilo kaybı bebek ve çocuklarda çok daha belirgin olarak görüldüğü için mutlaka çölyak testine başvurulmalıdır.
Son olarak diğer belirtiler sıralandığında eklem ve kemik ağrıları başta olmak üzere demir eksikliği anemisi, dışkıda lekeler ve buna benzer durumlar yaşanabilmektedir. Diğer belirtilere göre daha az ortaya çıkan bu durumlar aslında çölyaklılarda görülebilecek belirtiler arasındadır.
Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri
Çölyak hastalığında bilindiği üzere gluten içeren besinlere karşı vücut anormal tepkiler vermektedir. Buna ek olarak ince bağırsaktaki mineral ve vitaminlerin erimemesi nedeniyle gelişim yavaşlayabilmektedir. Gelişimin yavaşlaması aynı zamanda ishal, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtileri de beraberinde getirir. Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri ile ilgili olarak klinik belirtiler 1 yaşından sonra glutenli besinlerin tüketilmesiyle beraber ortaya çıkabilir. Çölyak aynı zamanda gluten alerjisinden farklıdır. Alerji sürecinde bağışıklık sisteminin bazı bölgeleri alerjen olan besinle beraber tetiklenir ve kızarıklık, kaşınma gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
Ülkemizde yapılan bazı çalışmalar sonucunda her 150 ile 250 kişiden birinin çölyak hastası olduğu düşünülmektedir Genetik bir hastalık olan çölyak aynı zamanda tetikleyici bir özelliğe sahiptir. Çocuklar bu hastalığa ailesinden daha yatkındır. Ayrıca gluten alımı sırasında belirtiler çok daha kısa sürede kendini göstermektedir.
Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
[sp_ad]
- Diş problemleri
- Deri hastalıkları
- İştah kaybı
- Uzun süre devam eden ishal
- Karın ağrıları
- Karın bölgesinin şişmesi
- Kilo kayıpları
- Kilo almada güçlük
- Kemiklerde zayıflık
- Kusma
- Anemi
- Dikkat bozukluğu
- Kaygı hali
- Sürekli depresif ruh hali
Bazı zamanlarda bu belirtiler çok yavaş bir şekilde seyretmektedir. En çok gelişim, deri sorunları, diş problemleri ve demir eksikliği gibi belirtiler ortaya çıkar. Yaş olarak daha büyük çocuklarda ise karın şişmesi, gaz, dışkının yağlı olması, ishal ve kabızlık gibi durumlar gözlemlenmektedir.
[sp-related style=”light” id=”171″]
Bu belirtilerle beraber çocuğunuzda aşağıdaki durumlardan biri ya da birkaçı yaşanıyorsa, çölyak hastalığı testlerinin uygulanması gerekmektedir. Bu durumlar;
- 2 haftayı geçen ishal durumlarında
- Yaşıtlarına göre daha zayıf ve kısa olması halinde
- Gelişim sorunu yaşıyorsa
- Ergenlik döneminin geç başladığı düşünülüyorsa
- Dental sorunları bulunuyorsa
- Tedaviyle geçmeyen anemilerle karşılaşılıyorsa, mutlaka test sürecine başvurulmalıdır.
Birinci dereceden yakın olan akrabalarında çölyak bulunan, tip 1 diyabet hastalığı olan ve Williams sendromu olan çocukların 3 yaşından sonra çölyak testine tabii tutulması gerekmektedir.
Yetişkinlerde Çölyak Hastalığı Belirtileri
Yetişkinlerde çölyak hastalığı belirtileri ilgili olarak aşağıdaki maddeler sıralanmaktadır;
- Kaslarda zayıflık
- Karın bölgesinde öne doğru başlayan şişkinlik
- İshal
- Kusma
- Dışkıda anormallik
- Sürekli büyük tuvalet ihtiyacının ortaya çıkması
- Bezginlik
- Sebebi tespit edilemeyen karaciğer hastalıkları
- Büyümede gerilik
- Kilo kayıpları
- Kemik ve eklem ağrıları
- Ağız içinde aftların oluşması
- Sinirlilik hali
- Gaz sorunları
- İştahsızlık
- Cilt yüzeyinde kaşıntılı döküntüler
Gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde hastalığın belirtilerinin ardından çölyak testleri ile teşhis konulmalıdır. Tedavi edilmediğinde kısa vade ve uzun vadedeki riskler şu şekildedir;
- Kısırlık ve düşük durumu
- Büyüme geriliği
- Depresyon
- Lenfoma
- İnce ve kalın bağırsak kanserleri
- K vitamini ve kalsiyum eksikliği
- Megoblastik anemi
- Otoimmün hastalıkların artması
- Malabsorbsiyon
- Osteoporoz
[sp-related style=”light” id=”238″]
Çölyak Ölümcül Bir Hastalık mıdır?
Çölyak hastalığı ölümcül bir hastalık olmamakla beraber tedavi sürecine başlanmadığı zaman ölümcül hastalıklara davetiye çıkarabilmektedir. Daha çok yaşlılarda kemik erimesi ve gebe bayanlarda düşüğe neden olabilen bu hastalık, ömür boyu devam etmektedir. Bu nedenle tedavi sürecinde uygulanan glutensiz diyetlere de ömür boyu devam edilmesi şarttır.