Yulaf, arpa, çavdar ve buğday gibi gıdaların içeriğinde yer alan ve hamurların kabarmasını sağlayan proteine gluten adı verilir. Bu nedenle gluten içeren gıdalar nelerdir sorusuyla ilgili sıralanacak besin kaynaklarının sayısı bir hayli fazladır. Bu protein, gündelik yaşamda tüketilen pek çok besinde mevcuttur. Glutensiz ürünler ise daha çok büyük marketlerde satışa çıkarılan özel raflarda yer almaktadır.
Gluten proteini sağlıklı insanlarda herhangi bir probleme neden olmamaktadır. Ancak çölyak hastalarının yaşam kalitesini oldukça olumsuz bir şekilde etkilemektedir. İnce bağırsaklarda bağışıklık sisteminin gluten maddesine tepki göstermesiyle ortaya çıkan çölyak hastalığına karşı alınacak en önemli tedbir, glutensiz gıda tüketimidir.
Glutenli Gıdalar Hangileri?
Glutenli yiyecek listesi şu şekilde sıralanmaktadır;
- Pasta çeşitleri
- Erişte
- Şehriye
- Makarna
- Kek
- Bulgur
- Yulaf, çavdar, buğday ve ekmek unundan yapılan ekmekler
- Bisküvi
- Mantı
- Krep
- Kuskus
- Hazır salça
- Puding
- Simit
- Dondurma külahı
- İrmik
- Kraker çeşitleri
- Krema sosları
- Bira
- Salam, sosis ve sucuk gibi işlenmiş et ürünleri
Gluten içeren tahıllar ise aşağıdaki gibidir;
[sp-related style=”light” id=”178″]
- Buğday
- Buğday tohumu
- Arpa
- Kepek
- Buğday unu
- Buğday nişastası
- Sade un
- Çavdar
Genel olarak gluten içeren gıdalar nelerdir sorusunun yanıtları bu şekilde sıralanmaktadır. Bu bilgilere ek olarak glutenin bu gıdalarda nasıl yer aldığının da bilinmesi önemlidir.
Gluten İçeren Gıdalar
Ekmek: Ekmeğin her türünde gluten bulunmaktadır. Ancak buğdayın yapısında doğal olarak bulunan bu protein, buğday ekmeğinin içeriğinde çok daha fazlaca bulunur.
Poğaça, Kek ve Pasta: Hamur işleri un ile üretildiği için ciddi oranda gluten içermektedir. Arpa ve çavdar unlarından üretilen hamur işlerinde de gluten yer alır.
Makarna: Makarnanın ham maddesi tahıllardır. Bu nedenle makarnadaki gluten içeriği oldukça yüksektir.
Hazır Çorbalar: Hazır gıdaların üretim sürecinde gluten sıkça kullanılır. Özellikle de kremalı hazır çorbaların tüketilmemesi önemlidir.
Soya Sosu: Soya sosunun sodyum içeriği bir hayli yüksektir. Bu nedenle soya sosunun yapısında yer alan buğdayda ciddi anlamda gluten proteini bulunmaktadır.
İşlenmiş Et Ürünleri: Sucuk başta olmak üzere sosis, salam ve pastırma gibi hazır et ürünlerinde sodyum miktarı fazladır. Bu nedenle gluten içerikleri de yüksektir. Özellikle de sosis ve sucuk gibi et ürünlerinde buğday kullanıldığı için gluten oranı artmaktadır.
[sp_ad]
Soslar: Sosların üretiminde buğday kullanılır. Doğal bir gluten kaynağı olan buğdayın krema sosları ve hazır çorbalarda çokça tercih edildiği bilinmektedir. Bu nedenle gluten içeren gıdalar konusunda sosların son derece zararlı olabileceği unutulmamalıdır.
Ketçap: Ketçabın içeriğinde domatesle beraber şeker, baharat ve sirke bulunmaktadır. Üretim sırasında gluten ilave edilen ketçabın tüketilmemesi bu yüzden önemlidir.
Şekerlemeler: Günümüzde tüketilen pek çok şekerleme türünde gluten proteini bulunmaktadır. Ayrıca şekerlemelerin içeriğinde bulunan glutenin ana kaynağı, doğal tatlandırıcılardır.
Patates Cipsleri: Hazır gıdalar arasında olan ve çokça tüketilen patates cipslerindeki sodyum oranı bir hayli yüksektir. Ayrıca çeşnili veya baharatlı olarak üretilen patates cipslerinin içeriğinde buğday yer almaktadır. Bu nedenle patates cipslerindeki gluten oranı da bir hayli yüksektir.
[sp-related style=”light” id=”171″]
Dondurmalar: Hazır dondurmalar, bisküvi veya kekler arasında hazırlanan dondurmaların içeriğinde gluten bulunmaktadır. Ek olarak hazır dondurmaların yapısını dengelemek amacıyla glutenin kullanıldığı bilinmelidir.
Vitaminler: Tüm vitamin türleri olmamakla beraber bazı vitamin haplarının yapısında gluten proteini bulunmaktadır. Bu nedenle glutene karşı hassasiyeti olanların yeteri kadar araştırma yaptıktan sonra bu tür hapları kullanması sağlık açısından önemlidir.